literatura romantyzmu, dramat, teatr;
genetyka tekstów dramatycznych;
krytyka teatralna XIX wieku;
kultura popularna XIX wieku;
MONOGRAFIE AUTORSKIE
1. Dramat dziewiętnastowieczny w sieci rękopisów , Wydawnictwo UO, Opole 2023.
2. Z romantycznego repertuaru. Studia o micie i formie dramatycznej , Fundacja Instytut Kultury Popularnej, Poznań 2018.
3. Od epiki romantycznej do teatru science fiction. Studia i szkice , Wydawnictwo UO, Opole 2016.
4. Tragedia polska drugiej połowy XIX wieku – wzorce i odstępstwa , Wyd. Poznańskie, Poznań 2009.
5. [współaut.] Marek Dybizbański, Włodzimierz Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, Wydawnictwo UJ, Kraków 2006.
6. Romantyczna futurologia , TPPK, Kraków 2005.
PRACE EDYTORSKIE I REDAKCYJNE
1. Mity założycielskie w literaturze XIX wieku , red. S. Brzozowska i M. Dybizbański, Wydawnictwo UO, Opole 2018.
2. Myśl teatralna doby postyczniowej. Antologia , wybór i oprac. S. Brzozowska i M. Dybizbański, Wydawnictwo UO, Opole 2016.
3. Światy melancholii. W 500-lecie „ Melencolii” Albrechta Dürera (1514-2014) , red. A. Mazur, M. Dybizbański, Wydawnictwo UO, Opole 2015.
ARTYKUŁY NAUKOWE
1. Upiory Starego Respekta [w zbiorze:] Z podróży wątkiem zlewa się przypisek: studia nad romantyzmem, Grecją i podróżą ofiarowane Profesor Marii Kalinowskiej, red. P. Kaniecki, M. Leszczyński, 2025, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2025, s.95-107.
2. Wokół „Makbeta” Juliusza Słowackiego , „Pamiętnik Literacki” 2024, nr 3, s. 5-17.
3. Cztery śmierci Sokratesa w „Sędziach ateńskich” Teofila Lenartowicza , „Pamiętnik Literacki” 2024, nr 3, s. 177-200.
4. Personifikacja a cud w polskiej teorii epopei lat porozbiorowych , „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”, 13(16) 2023, s. 129-144.
5. Szekspirowski „Juliusz Cezar” Cypriana Norwida , [w zbiorze:] Literackie ogniwa. Norwid i inni. Prace ofiarowane prof. Grażynie Halkiewicz-Sojak, red. P. Abriszewska, M. Kowalska, D. Pniewski, R. Sioma, Instytut Literatury Kraków 2023, s. 59-72.
6. Genetyczna i genologiczna płynność poematu dramatycznego o Sokratesie Teofila Lenartowicza , „Litteraria Copernicana” 2022 z. 3, s. 115-134.
7. Jakiego „Sokratesa” nie wystawili Lenartowiczowi aktorzy warszawscy w 1884 roku? , „Pamiętnik Teatralny” 2022 z. 2, s. 149-170.
8. Aluzja polityczna jako środek teatralnego przekładu. O „Lizystracie” w opracowaniu Stanisława Koźmiana , [w zbiorze:] Nowe światy. Sztuki performatywne jako polityczne przestrzenie konfliktu, dialogu i troski, red. K. Kurek, M. Rewerenda, A. Siwiak, Wyd. UAM, Poznań 2022, s. 61-75.
9. Nienapisane i napisane. O niektórych dramatach współczesnych Adama Asnyka , „Pamiętnik Literacki” 2021, z. 4, s. 97-110.
10. Granice romantyzmu w dziejach polskiej komedii według dziewiętnastowiecznej krytyki krajowej , „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”, 2021, nr 11, s.182-202.
11. Wokół dramaturgicznego debiutu Felicjana Faleńskiego , Pamiętnik Teatralny, 2021, vol. 70, nr 2, s.91-109.
12. „Popiel i Piast” Mieczysława Romanowskiego w dokumentacji genezy , „Wiek XIX: 2020, s. 149-170.
13. Kształt „Zbójców” Schillera na scenach polskich XIX wieku: przekład Jana Nepomucena Kamińskiego , „Pamiętnik Teatralny” 2020 z. 4.
14. „Zawisza Czarny” Juliusza Słowackiego – dramat w rozsypce , „Bibliotekarz Podlaski” 2019, nr 3, ss. 291-319.
15. Pieśni chóru pod skreśleniem w „Zawiszy Czarnym” Juliusza Słowackiego , „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza”, vol. 12, 2019, ss. 249-271.
16. Biała tragedia z barwną intonacją. O autorskich podkreśleniach w rękopisie „Pierścienia Wielkiej-Damy” , w: Dramaty Cypriana Norwida. Teksty – konteksty - interteksty, red. W. Rzońca, K. Samsel, Pracownia Historii Dramatu 1864 -1939, vol. 6, 2019, ISBN 978-83-66400-02-3, ss. 103-121.
17. „Mit cały ukształcić", czyli o „Wandzie” , w: Krasiński. Żywioły kultury, żywioły natury. Studia / red. Burzka-Janik Małgorzata, Ławski Jarosław, Czarny Romantyzm, vol. 41, 2019, ISBN 978-8365696-32-8, ss. 321-340.
18. Niuanse nie tylko obyczajowe w redakcjach „Białej rękawiczki” Stefana Żeromskiego , „Kwartalnik Opolski” 2019, z. 2/3, ss. 3-19.
19. „Nieznany dramat Henryka Sienkiewicza” , „Litteraria Copernicana” 2018, nr 4(28), s. 231-245.
20. Władysława Syrokomli dramaturgiczny eksperyment gawędowo-ironiczny , „Kwartalnik Opolski” 2018 z. 2/3, s. 3-18.
21. Humor „Mrówki Poznańskiej” , „Studia z Kultury Popularnej” 2018 nr 1.
22. Poetycki teatrzyk małych form dramatycznych na łamach „Muchy” i „Kolców” w latach siedemdziesiątych XIX wieku , „Wiek XIX”, R. X (LII) 2017, s. 127-140.
23. Fantastyczne iluzje i deziluzje w teatrze romantycznym , [w zbiorze:] Tekstowe światy fantastyki, red. Mariusz M. Leś, Weronika Łaszkiewicz, Piotr Stasiewicz, Białystok: Uniwersytet w Białymstoku / Wydawnictwo Prymat 2017, s. 221-238.
24. Władysława Reymonta zmagania z dramatyczną formą „Chłopów” [w zbiorze:] „Wskrzesić choćby chwilę”. Władysława Reymonta zmagania z myślą i formą, red. M. Bourkane, R. Okulicz-Kozaryn, A. Sell, M. Wedemann, Poznań 2017, s. 377-390.
25. Komedia historyczna – romantyczne koneksje teatru Eugène’a Scribe’a , [w zbiorze:] W teatrze dziejów. Dramat historyczny ostatnich 150 lat: problemy lektury, red. M. J. Olszewska i D. M. Osiński, Warszawa 2016, s. 356-368.
26. Scribe po polsku , [w zb.:] Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem, Ł. Cybulski, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2017, s. 81-106.
27. Sekrety „Pięknej kobiety” Józefa Korzeniowskiego , „Kwartalnik Opolski” 2016, z. 1, s. 3-23.
28. [współaut.] M. Dybizbański, S. Brzozowska, [hasło:] Dramat, [w zbiorze:] Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, red. J. Bachórz, G. Borkowska, T. Kostkiewiczowa, M. Rudkowska i M. Strzyżewski, T. 1, Toruń-Warszawa 2016, s. 198-216.
29. „Agezyalusz” jako „Agis Spartańczyk” – nieznany odpis dramatu Juliusza Słowackiego , „Wiek XIX”, R. IX (LI) 2016, s. 71-88.
30. [współaut.:] Wprowadzenie, [w zbiorze:] Myśl teatralna doby postyczniowej. Antologia, wybór i oprac. S. Brzozowska i M. Dybizbański, Opole 2016.
31. Melancholijny świat wczesnych dramatów Józefa Korzeniowskiego , [w zb.:] Światy melancholii. W 500-lecie „ Melencolii” Albrechta Dürera (1514-2014) , red. A. Mazur, M. Dybizbański, Opole 2015, s. 169-182.
32. „Przegląd Tygodniowy” w zwierciadle satyry , [w zb.:] Pozytywiści warszawscy. „Przegląd Tygodniowy” 1866-1876 , S. I, red. A. Janicka, Białystok 2015, s. 389-406.
33. Dramat – teatr – mit. „Oblubienica z Messyny” Friedricha Schillera w kręgu mitotwórczych projektów romantyzmu , [w zb.:] Tradycje monastyczne w Europie. Między liturgiką a per formatyką II, red. E. Mateja i Z. W. Solski, Opole 2016, s. 161-175.
34. Humor „Mrówki Poznańskiej” , „Studia z Kultury Popularnej” 2018 nr 1.
35. Młodzieńcze eksperymenty Józefa Korzeniowskiego z formą dramatyczną , „Wiek XIX” R. VIII (L) 2015, s. 337-358.
36. Sceniczna noc upiorów w rytmie powtórzeń i formalnych przekodowań , [w zb.:] Noce romantyków. Literatura – kultura – obyczaj, red. D. Skiba, A. Rej, M. Ursel, Universitas, Kraków 2015, s. 268-286.
37. Teoria powieści niefabularnej powieścią poetycką odmierzona , „Kwartalnik Opolski” 2013 nr 2/3, s. 3-37.
38. Fikcja i autentyk w poemacie dygresyjnym. Wokół „Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu” , [w zb.:] Piękno Juliusza Słowackiego, t. III, red. J. Ławski, G. Kowalski, Ł. Zawadzki, Białystok 2013, s. 229-240.
39. „Larik” Jana Gadomskiego – pozytywistyczna starość „Irydiona” , [w zbiorze:] Starość. Doświadczenie egzystencjalne. Temat literacki. Metafora kultury, red. J. Ławski, A. Janicka, E. Wesołowska, Ł. Zabielski, Białystok 2013.
40. Adama Bełcikowskiego tragedia „o ciężkim rynsztunku i retorycznych przyborach neoklasycyzmu niemieckiego” a jego Hamlet „dobrze skrojony” [w zbiorze:] Noc. Symbol – temat – metafora, t. II: Noce polskie, noce niemieckie, red. J. Ławski, K. Korotkich, M. Bajko, Białystok 2012, s. 849-871.
41. Kompetencje postaci i wizja świata w „Marii Stuart” Juliusza Słowackiego [w zbiorze:] Juliusz Słowacki w kontekstach kulturowych dawnych i współczesnych, red. E. Dąbrowska, I. Jokiel, Opole 2012, s. 97-116.
42. „Mendog”, „Mindowe” i technika kontrapunktu [w zbiorze:] Piękno Juliusza Słowackiego, t. I, red. Jarosław Ławski, Krzysztof Korotkich, Grzegorz Kowalski, , Białystok 2012, s. 557-566.
43. Mityczny teatr „Lekcji XVI” , [w zb.:] Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej, red. M. Kalinowska, J. Ławski, M. Bizior-Dombrowska, Warszawa 2011, s. 212-232.
44. Powtórka i poprawka reformy Wagnerowskiej. Z teatralnych rękopisów Stefana Łubieńskiego , [w zb.:] Młodopolska synteza sztuk, red. H. Ratuszna i R. Sioma, Toruń 2010, s. 269-291.
45. Od „historiozofii” do „archeologii” pod patronatem Szekspira. Józefa Szujskiego projekcja nowoczesnego dramatu w „Samuelu Zborowskim” i w programowej przedmowie [w zb.:] Dramat w historii. Historia w dramacie, red. K. Latawiec, R. Stachura-Lupa, J. Waligóra, Kraków 2009, s. 275-288.
46. Miejsce Słowackiego w teorii dramatu drugiej połowy XIX wieku , „Prace Literackie” XLIX, 2009, s. 187-207.
47. Bolesława Śmiałego droga do tragedii misteryjnej , [w zb.:] Przemyśleć wszystko… Stanisława Wyspiańskiego modernizacja wyobraźni zbiorowej, red. M. Okulicz-Kozaryn, M. Bourkane i M. Haake, Poznań 2009, s. 147-166.
48. „Histrioni” Wincentego Rapackiego – opowieść o cudzie, który przeszkodził realiście teatr w świątynię zamienić? , „Kwartalnik Opolski” 2009, nr 1, s. 33-48.
49. Awantura o „Larika” , „Kwartalnik Opolski” 2009, nr 2-3, s. 25-40.
50. Konwencja teatru Wiktora Hugo – bumerang dziewiętnastowiecznej sceny , „Temat” 2008, z. 11-13, s. 32-45.
51. „Almanzor” Kazimierza Glińskiego – średniowieczne starcie kultur w teatralnych kulisach wieku kupieckiego , [w zb.:] Światło w dolinie. Prace ofiarowane profesor Halinie Krukowskiej, red. K. Korotkich, J. Ławski, D. Zawadzka, Białystok 2007, s. 789-804.
52. Katastrofa i utopia. Teatr science fiction w archiwum Emila Zegadłowicza [w zb.:] Apokalipsa. Symbolika – tradycja – egzegeza, t. II, red. K. Korotkich i J. Ławski, Białystok 2007, s. 525-538.
53. Polszczyzna wobec rewolucji przemysłowej [w zbiorze:] Literatura i język, red. K. Meller i K. Trybuś, Poznań 2004, s. 261-272.
54. Nie-Boskość i typowość „Szewców” S. I. Witkiewicza , „Pamiętnik Literacki” 2002, z. 4., s. 127-138.
PRZEBIEG KARIERY ZAWODOWEJ
1999
stopień magistra filologii polskiej (specjalność teatrologiczna) uzyskany na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM na podstawie rozprawy „Obraz walki zdań i stronnictw”. Polski dramat o rewolucji XIX i XX wieku ;
2004
stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie literaturoznawstwo nadany przez Radę Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM na podstawie rozprawy Romantyczna futurologia;
2010
stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa nadany przez Radę Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Opolskiego na podstawie dorobku naukowego i wskazanej monografii Tragedia polska drugiej połowy XIX wieku – wzorce i odstępstwa (Poznań 2009);
2016
stanowisko profesora uczelni na Uniwersytecie Opolskim;
2025
tytuł profesora nauk humanistycznych w dyscyplinie literaturoznawstwo nadany na wniosek Rady Doskonałości Naukowej przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie dorobku naukowego i wskazanej monografii Dramat dziewiętnastowieczny w sieci rękopisów (Opole 2023);
SPRAWOWANE FUNKCJE
2016-2020
Senator Uniwersytetu Opolskiego,
2016-2019
Przewodniczący Senackiej Komisji ds. Kształcenia,
2016-2019
Zastępca Dyrektora Instytutu Polonistyki i Kulturoznawstwa,
2019-2020
Kierownik Katedry Literatury Polskiej,
Instytut Nauk o Literaturze
pl. Kopernika 11,
45-040 Opole
tel. +48 77 541 59 24,
e-mail: inol@uni.opole.pl
Uniwersytet Opolski
plac Kopernika 11a
45-040 Opole
Rektorat
tel.: 77 541 59 03
Biuro Kanclerza
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382