Istotne publikacje

Sublingualis-okładka RGB 300

Beata Koper

Sublingualis. Problemy i poetyki dyskursu medycznego w literaturze polskiej po roku 1989”

Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki, 2024, format B5, 196 s., oprawa twarda
ISBN 978-83-7908-285-8

Autorka w swojej książce przygląda się literaturze polskiej powstałej po roku 1989, aby zbadać język, w którym wyraża się doświadczenia z obszarów zagarniętych przez medycynę. Analizując między innymi teksty Jolanty Brach-Czainy, Anny Nasiłowskiej, Manueli Gretkowskiej, Justyny Bargielskiej, Jacka Baczaka, Andrzeja Szczeklika, Małgorzaty Baranowskiej, Jakuba Małeckiego, Dominiki Dymińskiej, Joanny Bator czy Izabeli Morskiej pisze o chorobie i leczeniu, o starości i śmierci, o poronieniu i porodzie.

Wpływ dyskursu medycznego na język oddaje tytułowy termin – sublingualis – zaczerpnięty ze słownika anatomii i farmakologii, który oznacza „podjęzykowy” i stosowany jest na opisanie sposobu przyjmowania lekarstwa. Tabletki podjęzykowe umieszcza się na dnie jamy ustnej i czeka na ich rozpuszczenie. To termin, który – wyjęty z kontekstu medycznego – uruchamia wyobraźnię. Ukryta tabletka rozpuszcza się i bez naszej woli przenika do organizmu. Aktywne jest to, co poza nami. My pozostajemy bierni, choć niekiedy czujemy skutki lekarstwa, te pożądane i te uboczne. Podjęzykowe jest niewidoczne, ale możliwe do odkrycia. Sublingualis to słowo oddające funkcjonowanie dyskursu medycznego w literaturze i w rzeczywistości. To tabletka podjęzykowa, która okazuje się farmakonem. Wzbogaca nasz język (mowę) o nowe słownictwo, jednocześnie zawłaszczając całą narrację o doświadczeniu.

Seria Ars Medica Ac Humanitas wydawana jest przez wydawnictwo słowo/obraz terytoria i Fundację Terytoria Książki.

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Doskonała Nauka II”.

0001508_Koper_-_Imienniczki_migreny_FB.jpg_550

Beata Koper

Imienniczki migreny. Szkice o literaturze

Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Format: B5, Rok wydania: 2024, Oprawa: miękka

ISBN: 978-83-8332-033-5

W literaturze pojawiają się bohaterki i bohaterowie, którzy nie odgrywają wyznaczonych im ról społecznych, buntują się przeciwko zastanym zasadom, nie chcą podporządkować się normom wyznaczonym przez społeczeństwo, przyjętym jako prawo naturalne. To melancholiczki i melancholicy, marzycielki i marzyciele, szalone i szaleńcy, samobójczynie i samobójcy. Nieobecnym spojrzeniem patrzą za linię horyzontu, myślami przebywają gdzie indziej, szukają języka, by wyrazić to, co niewyrażalne, lub zupełnie rezygnują z istnienia, którego nie mogą dłużej znieść. Wśród nich znajdziemy też migreniczki. Kultura utrwaliła ich obraz w postaci kobiet leżących na szezlongach, ukrytych w buduarach, odpoczywających w alkowach. Ich dłonie w charakterystycznym geście dotykają czoła. Nierzadko doskwiera im również globus histericus – najsłynniejsza dolegliwość dam. […]

W pierwszej części książki przedstawiam ogólny zarys historii migreny z dwóch perspektyw – medycznej i literaturoznawczej. W trzech kolejnych częściach pozwalam sobie na lekturowe zbliżenia biograficzne i literaturoznawcze. Bohaterkami tych opowieści są Emilia Korczyńska, postać z powieści Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, Virginia Woolf, angielska prozaiczka, i Słodka Darusia z powieści Marii Matios. Imienniczki migreny. I choć jedna z nich żyła naprawdę, a dwie pozostałe w naszej wyobraźni, to wszystkie nieodmiennie kojarzą się z bólem głowy. […]

1

Anna Ledwina

Du duo vers le trio amoureux: figures beauvoiriennes de l’altérité, Studia i Monografie nr 578

Opole: Wyd. UO, 2019, format B5, 282 s., oprawa miękka
ISBN 978-83-7395-818-0

Książka ta jest próbą interdyscyplinarnego spojrzenia na problem miłości i relacji z Innym na przykładzie dwóch powieści Simone de Beauvoir – L’Invitée i La Femme rompue.

Miłość, nierozerwalnie związana z pojęciem inności, odmalowana jest przez autorkę w różnych konfiguracjach: od momentu poznania i pierwszego zauroczenia, poprzez stworzenie najpierw relacji dwóch osób, następnie ménage à trois, aż do rozpadu tego niekonwencjonalnego modelu związku. Uczucie to, złożone i ambiwalentne, interpretowane jest jako komunikacja między dwiema lub trzema osobami możliwa wyłącznie na płaszczyźnie całkowitej wolności i wzajemności. Wpisane w kondycję ludzką oznacza cały wachlarz emocji, nierzadko skrajnych, uświadamiając nieodłączny wpływ innych ludzi na nasze życie.

Wielowymiarowość konceptu inności pozwala ukazać oryginalną wizję pisarki, propagującej niezależność oraz rozwój i autonomię jednostki, a zarazem jej dążenia do osiągnięcia egzystencjalnej pełni z drugim człowiekiem.

Książka jest adresowana do literaturoznawców, badaczy literatury francuskiej i frankofońskiej, studentów i absolwentów filologii romańskiej.

Skip to content